Tımar Sistemi Nedir, Özellikleri Nelerdir? Tımar (Dirlik) Sistemi Nasıl Çalışır?

Tımar, en genel kapsamında devlete sağlanan tanımlanmış bir hizmet karşılığında ücret olarak toprak tahsis edilmesidir. Farsça bir kökten gelir, Farsça’daki anlamı acı, ızdırap, sadakat ve bakımdır. Pek çok tarihçi bir kurum olarak Ortaçağ İslam toplumlarında, ‘ikta’ adı altında uygulandığı görüşündedir.

Tımar sistemi çiftçiler ve askerler için getirilse de, daha sonraları devlet memurlarına da vergi toplayabilme yetkisi verilmiştir. Selçuklular döneminde İkta Sistemi adı verilen bir maaş sistemi yer almaktaydı. Tımar sisteminin esası de bu sisteme dayanmaktadır.

Tımar Sistemi Nedir?

Tımar sistemi Osmanlı Devleti döneminde çok uzun seneler boyunca uygulanmış olan toprak ve vergi sistemini ifade etmektedir. Tımar sistemini açıklamak gerekir ise; devlet mülkiyetinde yer alan toprakların devlet memuru düzeyinde bulunan şahıslara bırakılmasına dayanmaktadır.

Bir diğer deyiş ile devlet, kendisi için çalışan kişilere maaş yerine toprak vermektedir ve bu toprakları işletmelerini istemektedir. Bu durumda hem maaş sorunu çözülmektedir hem de ülke topraklarının ekimi ve biçimi sağlanarak aktif bir hale gelmiş olmaktadır. Aynı zamanda bu toprakları işleyen köylüler de kazanç elde etmiş olmaktadır. Oldukça verimli ve yarar sağlayıcı bir sistemdir.

Osmanlı Devletinde Tımar Sistemi Nasıl Çalışır?

Hem Selçuklu devletinde hem de Osmanlı devletinde askerlere ve memurlara maaş yerine toprak verilmekteydi. Selçuklu devletinde bu sistemin ismine İkta Sistemi denirken, Osmanlı devletinde ise Tımar Sistemi adı verilmiştir.

Tımar sistemi, Osmanlı Devleti içerisinde devlet için çalışan kişilere uygulanmaktaydı. Kişilerin yer aldığı mevkiye ve konuma bakılarak toprak verilmekteydi ve toprakların düzenli bir biçimde işlenmesi şart olmaktaydı. Tımar Sistemi o dönemdeki herkes tarafından destek görmüştür ve sevilmiştir. Bunun nedeni ise Tımar sisteminin pek çok yararının olmasıdır.

Tımar Sisteminin Özellikleri ve Faydaları Nelerdir?

Tımar sisteminin çok sayıda özelliği ve faydası bulunmaktadır. Bu özelikler ve faydalar ise şu şekilde ifade edilmektedir: Devletin otorite kapsamındaki gücü artarken maaş yükü de azalmıştır.

Arazilerin boş halde durmasının önüne geçilmiştir. Devlet tarafından denetimin de sağlanmasından dolayı üretimde devamlılık yaşanmıştır. Tımar Sistemi genel olarak ordunun asker gereksinimini ve askeri giderlerini karşılamıştır.

Tımar sistemi toprağa duyulan bağlılığı artırarak göçebe yaşamakta olan halkı yerleşik bir hayata bağlamıştır. Tımar sistemi sayesinde bir düzen ortaya çıkmıştır. Vergi toplanmaları çok daha sistematik ve düzenli bir hale gelmiştir.